Фатих Кәрим
Сөйләр сүзләр бик күп алар
…Мәйданга беренче керде,
Аның мөмкин түгелен.
знаком,
Не хватает мне
,
Әйткән дөрескә чыга.
Йокым качты, аңлагач та
отрадно, мне вкус воды
(кыскартып бирелә)
мою.
,
Көчленеке замана дип
Дәвамын тәмле төшнең,
Мне все вокруг
Про красавиц, их наряды, грусть развеял бы
,
Җиңгәннәр өскә чыга,
дип
подать рукой.
свою
,
Гәрәй Рәхим
Ветераннар
Әмма көрәш-көрәш инде,
Күзем йомдым күрергә студеной от нас
Затянул бы, что ли, кучер песнь протяжную
,
Танышлар аның яклы.
чәйнең.
Родник с водой рядом, двое нас, печаль да я.
,
тавышлар –
Тәме хуш исле
на горке некрутой.
И товарища нет
Самат Шакир
Бабамның медальләре
сайтов:
Дәрт биреп тора
иде
Стоит деревня наша моя,
Информация получена с
Тирә-күршегә чаклы;
Уянгач та телдә Перевод на русский
Скушно мне, тоскливо стало, и болит душа
Җыр языла—милли яралардан!
Җиңү телиләр дус-ишләр,
Сый-хөрмәтен әнинең!
Габдулла Тукай
груди?
Язып туйдыңмы?—дип сорамагыз,—
Тыраш син егылмаска.
алу
туган җирем.
передумал, столько выносил в
яралтканнан.
да,
Нинди бәхет татый Хәтеремдә мәңге калыр
Где я столько
Елыйм җаным шигырь Үзең ега алмасаң
Белмим, кайчан өлгергән?!
Мостай Кәрим
Билгесез солдат
Кая барсам, кайда торсам, нишләсәм дә,
Неужели край знакомый, дом обжитый позади,
Ник елыйсың?—диеп сорамагыз!башка,
Самавыры чыжлап тора,
тәкъдирем;
далеко.
Бәгыремне өткән яшеннәрнең.
Озынрак шул бер
Коймагын да пешергән,
Билгесездер — кая ташлар бу Крыши, башни, милый город, ты теперь уж
көен көйлим
малай
көткән –
Бу дөньяда, бәлки, күп-күп эшләр күрем,
ещё легко,
Җырга салып инде
Аңа каршы баскан Гүя мин кайтканны
Сука белән ертып-ертып йөргәннәрем.
всё, что недавно различал Күрдегез бит… сөйдем… Яшермәдем:
Әлбәттә җиңәрмен дип.
Нур Әхмәдиев
Солдат хатлары
Каймагын ягып бирде.
кара җирне
Скрылось с глаз
Яр сөйдеңме?—диеп сорамагыз!
Ышанып, көч тоеп чыккан,
Үзе пешергән икмәккә
Абый белән бергәләшеп это вдруг!
мин.дип,
Үләнле чәй эчерде,гомер сөргәннәрем;
Лес другой, чужие сёла, ах, да как же Канат кагышларын кабатлыйм
һич артка чигәрмен Әниемне төштә күрдем,
Шатлык белән уйнап
вокруг,
чал бөркетнең
даФирдат Валеев
минем күргәннәрем,
Раз, глаза открывши, вижу местность новую
Җир тирәли очкан Уйламый кем алдында
заманда.Истән чыкмый монда
веки, убаюкав на ходу.
җан атмыйм мин:
урап.
Әнкәй булмый үткән
Нури Арсланов
Сугышчы төше
Ничек михнәт, җәфа күргән, ничек торган.
Дрёма мне смежила
Үз бәхетем өчен
Бик оста гына
әнием минем белән,
Мөхәммәдне,
долгих мыслей череду,
Син бәхетлеме?—дип сорамагыз!
Сибгат Хәким
Йолдыз
сөлгене
Бүген дә бит
Шунда белдем рәсүлемез Тишина мне навевает
Сорамагыз!..
Алды ул ипләп
да.
аятен укыган;
след.Саба – таң җиле.
Көрәшче итеп зурлап,
Әнкәй, диеп яшим һаман
Шунда әүвәл Коръән
заметен ветерка дрожащий
Сыгъна – сыгына, сыена.
Карыйлар җиде яшьлеккә
да,
биргән, мин шунда туган,На деревьях чуть
Сибгат Хәким
Ленинград, сугыш, блокада
аваз!
Җитмеш бабадан килгән.
“Әннә” диеп телем ачылган
Ходай шунда җан
льёт лучистый свет,
Ерактан, әллә кайдан, иштелә күк күкрәгән
Ахры, мәйданга ашкыну
йөр, бәбкәм!”
җаным-тәнем белән.Летний вечер. Яркий месяц ровно
яшеннәр ялтырый аз-аз,
нидән –
“Тәртип белән генә
Шуңар күрә сөям будущей моей.
Якын урманның артында Үзе дә белми
тора,Аулыбызның ямен, суы тәмен беләм,
Казань навстречу жизни
сөеп китте.Җилкенеп чыкты уртага,
Колагымда әле яңгырап
ул;
Еду я в
Сабамы, нәрсәдер, салкынчарак бер җил
Нур Ахунов
Иң якыны миңа, син, әнкәм.
Бер чишмә бар, якын безнең авылга
Роберт Әхмәтҗанов
Солдатлар
пару резвых лошадей,
китте;
кешеләр бар,
безнең авыл,
Погоняет кучер лихо
йөзгә бернәрсә тиеп
Япь-яшь калыр мәктәбем!
Бу тормышта якын
Тау башына салынгандыр
Перевод на русский
Менә шунда кисәктән
яшәсә дә,
таң булып.
Стихотворение на татарском
Габдулла Тукай
чыкмыйлар һич тә.
Тагын йөз ел Һәркөн иртән туа
как ты!
хур...
Кадәр шунда, туңып бетмичә ярга
Халыкның фән үзәге,
миңа кояш булып,
Не окликнет меня
Мансур Шиһапов
Җиңү көне җиңел бирелмәде...
билем, җәннәтем һәм монда йөзәләр иртәдән кичкә
авыл күрке,Ә бүген ул
никто
Монда минем нечкә
Алар ап-ак балыклар күк
Бүген дә ул
аң булып?
И нечаянно даже
гыйрфан, монда нур;
күлгә.
алган.
Тик кырыкта җитә
же как ты,
Монда хикмәт, мәгърифәт һәм монда
Алай да булмаса, барсы төшәләр сикрешеп
Бик күпләр өлге
Разил Вәлиев
Сугыш ялкыны
Нигә соң ул, 20-дә әйткән сүзләр,
Не приснится так хурлары, оҗмахлары.
балалар барчасы бергә,
Укытучыларыбыздан
алмадым?
по ночам
Мондадыр дәртле күңелнең
Агачлар астына сыгъна
Монда аң-белем алган,Дога итеп үземә
Но ни кто
түрләре, почмаклары;
кырда үләннәр, чәчкәләр, гөлләр.
Ничә буын вәкилләре
исән чакта,
говорит.
Мондадыр безнең бабайлар
Мостафа Ногман
Каеннар шаулый
Шиңәргә йөз тота
Гүрдә булганнарын да?
Ник аларны үзең То, что ты говоришь
И Казан! дәртле Казан! моңлы Казан! нурлы Казан!
Корылык һәр урыннарда. Кибә вак-вак кына күлләр,
мәктәп
Яши-яши генә аңладым.
слова,бик матур, моңлы азан;
селкетми.Искә ала микән
Мәгънәләрен кайбер киңәшеңнең,Кто – то говорит ласковые
Әйтә иртәнге намазга
гына да, бер генә яфракны
Күпләр юк арабызда,
Йөрәктәге тирән ярадан.
ты,
«Әйдә чап, кучер, Казанга! Атларың ку: на! на-на!»
Рифгат Закиров
Һаман көтәсең
Җил исми аз Язмыштан узмыш юк, диләр,
Әлегәчә сыкрый, каны тама,
Кто – то ходит как
ачты күңлем, шатлыгымнан җан яна;
Каты эссе. һава бөркү. Кыза дөнья, сабыр җитми,Кемнең кая барасын?
Киткәнеңә безнең арадан.ты,
Бу тавыш бик
Җәй көнендә
Белем биргәч, белде микән
Күпме еллар үтте, сулар акты,Кто – то смеется как
«Тор, шәкерт! Җиттек Казанга, алдыбызда бит Казан».гомерләр.
Укыткан һәр баласын,Люция Аблеева
Кави Нәҗми
Җиңеп кайт!
Перевод на русский
колакка, яңгырады бер заман:
Яшендәй тиз уза
бүген
Әнинең нурлы йөзен.
Синенчэ дэшэ белми!
Бер тавыш килде Соңга калмыйк! Әйтик, күрик әле.
Барлап чыгадыр ул
Күзләрем күреп куана
дэ
яшьләрем.Секунт җитә, аңлыйк кешеләр!
Хәрефләп сүз язганны?
“Әни!” – беренче сүзем.Ялгышып кына берсе
Чишмә төсле, ихтыярсыз акты китте
Җөмлә җитә, сүзләр мөһим кайчак.
өреп,
Роберт Миңнуллин
Саклап калыйк җирне!
Иртән уянгач йокымнан
керми,башларым;
Кыюсызлыкларын җиңгәннәр.
Салкын класста кулга
Әтиләр түземлеге.
Син булып тошкэ
таштай катты китте алган,
Китап, дәфтәр юк чакны,
Йомшак булсаң да, үзеңдә
тоннэрен
Шундый уйлар берлә Акыллылар вакыт таба
бүген
Син – тормыш гүзәллеге.
Лэкин берсе дэ
Бу тору, әйтергә мөмкиндер, кояш-айсыз тору.
әйткәннәр…
Хәтерли микән ул һәм гадел дә
Син сойлэгэнне сойли.Сездән айрылып, туганнар! — җайсыз, уңгайсыз тору;
Бу сүзләрне күпләр
Аны бөгә алмаган.
Гади дә син
эйтэ,
Самат Шакир
Яраннар чәчәк аткан
Бикмөхәммәт, Биктимер — берсен дә белмим, әллә кем!
белгән булсам…!” –
Авыр еллар, кыен чорлар
Очынып йөрүләрем.
Кемдер назлы сузлэр
ят миңа: бу Миңгали, Бикмулла кем?
“Әгәр бераз алдан
Намус белән саклаган,
Кояшлы якты дөньяда
Кемдер синенчэ йори,Монда бар да
Үкенечкә калган мизгелләр.
мәктәп
Бәхетле көлүләрем.
кебек,Бар да бар, тик юк туганнар, мин ятим монда, ятим.
күрешмәгән,
Үз тарихын безнең
Равил Фәйзуллин
Кичер кайта алмавымны…
Әнием, тик син булганга
Кемдер колэ синен
кеби; бер нәрсә юк, бер нәрсә ким;
Бер күрергә теләп
Аң-белем алганнары.
Әз-мәз генә орышса.
Стихотворение на татарском
Әллә нәрсәм юк
кебекләр.
Уку, язуга өйрәнеп,
Үпкәләмим, кайчагында
нём тоскуя.
балдагын йә калфагын!
Ерак булып якын
Кызлары һәм уллары,
тырыша.
На заре о
Җырламыйдыр бер матурның
кешеләр бар.
–
Әни бик нык
я,
тын тагын,
Чит булмаган таныш
Муса Җәлил
Тик булса иде ирек
Котларга килгәннәр алар
Бәхетле булсын, балам, дип
Алой звёздочкой горю
Аһ, гөнаһым шомлыгы, бу кучеры бик
Үкенечсез булсын гомерләр
Шәкертләре җыелган.
Бүтән кеше күңелне.
мне струится,
юк ич, тик икәү без: уй да мин.
бар.
Инде чәчләре агарган
Әни кебек аңламыйдыр
Кровь его во
Ичмасам иптәш тә
Очрашулар дигән чара
Класслар яңадан тулган,
Ашны ашау күңелле.
снова биться.
Эч поша, яна йөрәк, хәсрәт эчендә, уйда мин;
Ярый, ялгызлыктан дәва булган.
Мәктәбебезгә йөз булган,Әнием куллары тигән
И пошёл он
сез югалдыгыз.аралар.
Бер гасыр – ул әз түгел.
Әнинең нурлы йөзен.
рассвета.
Аһ! таныш йортлар, тәмам күздән дә
Юкка чыгар булган
Разил Вәлиев
Егерме миллион
Кешелек дөньясы өчен
Күзләрем күреп куана
Как Чулпан — звездаХуш, гомер иткән шәһәр! инде еракта калдыгыз;
торган нәрсә,
түгел,
“Әни!” – беренче сүзем.
теперь одета,җирем.
Ялгызлык ул бетә
Тарих өчен күп Иртән уянгач йокымнан
Я в кумач
Мин болай, шулай итәм дип, төрле уй корган
сузгалый.
ел гомер
Лилия Гиматдинова
из раны,
җирем,
Риф Мифтахов
Әти хатлары
Җанның кылын хәтәр
Бер карасаң йөз
Гомереңдэ бәрәкәт.
Это кровь его
Сау бул инде, хуш, бәхил бул, и минем торган
Бер пешерә, бер туңдырып ала,
гомер,
—
күрәм.
сызгылый,
еллыгына багышлана
Муса Җәлил
Сугыштан соң
Аллам бирсен озын Лепестки мои багряны
Аһ, бу нинди айрылу? Гомремдә бер тапкыр
Яшьләр белән юллар
Агарды мәктәбенең 100
Әнкәй, сиңа мең рәхмәт.
в поле!
күзем, бер төрле яп-ят кыр күрәм;чапкалый,
үстек,Все враги остались
Бер заман ачсам Ялгызлыу ул битләрне
Фирдания НугаеваБишек җырын тыңлап
он боли,
йокы.Басарга ярамый өстенә.
дәфтәрдә.
Иркәләдең, назладың.
Но не чувствовал
һәм тәмам баскан
хәвефле,
Утта янмый торган
Егылганда, елаганда,
хлестнули,Нәрсәдәндер күз эленгән
Аны тарткалаулар бик
Укытучы… Мәктәп.. бу ике сүз.
Бала кебек куандың.
По плечу его
әллә ни җырлый, укый;
Өзелер-өзелмәс җеп кенә,күкләрдән.
Куанганда, син дә әнкәй,пули
Һәр тараф тын. Уй миңа тик
Ялгызлык – хыялдан чынбарлыкка
Нур сибәдер безгә
Муса Җәлил
Кызыл ромашка
Җил давылдан сакладың.
На рассвете вражьи
белән яфрак, агачлар калтырый.
да.
йолдыз булып,
Кысып җылы кочагыңа
Защитил меня собою.
Искән әкрен җил Хәлләремне белеп торсаң
Бәлки алар якты
Яннарымда утырдың.
разгаре боя
чәчеп ай ялтырый;
Хатлар аша, яки телефоннан
Күңелнең тутыкмас көзгесе.
Авырганда керфек какмыйЗдесь солдат в
Кич иде. Шатлык белән нурлар
булсаң да,онытмыйча,
көнен.
дрожала.
Чаптыра атларны кучер, суккалап та тарткалап.
Хәтта син җанымда
Тик йөзләрен саклый
Бирдең син матур
всю ночь
Җиктереп пар ат, Казанга туп-туры киттем карап;
упкын кебек,
Бакыйлыкка күчкән күбесе.
Яшлегеңне кызганмыйча,
— В страхе я
Гузалия Файзуллина
Ялгызлык ул төпсез
алмый каршы,
Якты дөньяның ямен.
сказала:
Гомерләрен ничек сузарга?!
ЧАРА БАР
Бүген алар безне
иттең
И ромашка им
батырларның
Хәсән Туфан
Сугыш...
Йөрэгебез түрендә.
ягымлы.Рәхмәт әнкәй бүләк
Это странно, очень странно...
Чал тарихка кергән
Сүнмәде өмет утлары,
Май кояшы кебек
Баласын үстерерлек.
Мы белы, а ты багряна,
узара
Безнең гомер юлында.
Мөгаллимнәр сабыр, көләч иде,
Көч тә биргән, биргән куәт
— Что же, девочка, с тобою?
Чыңлап җыр сузылар
өстәлде
чагымны.Чиксез бетмәс сабырлык.
Окружили всей гурьбою:
Түшләрендә орден, медальләре,
Тагы бер ел
Искә алам сабый
Ходай биргән әниләргә
цвета?
юлында.
Яңа елга, куандык.
сиңа,
жизни?!
В лепестки иного
Киртә булып алар
итеп,
Уйларымда һаман кайтам
Как увековечить их
эта
кисәтәләр
Үткән елга шөкер Нури Арсланов тәрҗемәләре
Героев, вошедших в историюОтчего ж оделась
Утлы еллар һаман
Хыял утында яндык.
болгар шагыйре
песни
на друга.
кулында.
уйланды,
Минко Лалев,Звеня слышны как
Все похожи друг
Җиңү хисен тотып
Күп кенә уйлар Прожекторлар кара төннәрдә…
На груди ордены, медали,
Как одна, ромашки луга
ветераннар,
Эшләнмәгәне калды.капшый җирне
Җир йөзендә әкият бар
на их пути.Лепестки её багровы.
Салмак кына атлый эшләнде.
Үлем нуры сибеп
Стоит как пропасть
обновы,
өзелеп.
Күп кенә эшләр
шартлаулар,еще в воспоминаниях
Не белы её
Күпме калган гомер
Үзгәрешләр күп булды.
Ә кайдадыр тетри
Проженный воздух все
Загрустила — вот бедняжка!Яу яланы, бары хәтерләтә
Үтте айлар, үтте көннәр,
Вальс көенә, шаян җилләрдә,
в своих руках.
Это девочка-ромашкасизенеп.
Мизгел булып тоелды.
Тирәбездә бии фонарьлар,
Держа дух победы
забота:
Туган җирем
Һаман нидер көтә Тәгәрәде көннәр, төннәр.
тагын үлемнән?!Неспеша идут ветераны,
На цветы легла Бөрөләрен ачкан өметләре
Йомгак кебек сүтелде,Нинди өн бу
Сколько оборвалось жизней.что-то,
Әйтерсеңлә, кала сөзелепКүпме бер ел, азмы бер ел,
шарының?!
Поле боя, все равно напоминаетТолько вдруг случилось
Аны каршылаучы ветераннар,
Кемдер азрак картайды.Артериясы бу җир
Все еще чего-то ждут.Невзначай подруг касаться!
өзелеп.
Кемдер туды, кемдер үсте,
шартлады
Гүзәлия
Переполненные надеждой— так качаться,
Һәрбер буын көтә Дөньялар да үзгәрде,
Кайсы төштә тагын Будто, с течением времени
Что за счастье
яз айларын
Үтте бер ел, үтте гомер.
Кыргый яулар, уттан-сөремнән…Ветераны, встречающие этот праздник,
Осыпает луг душистый.Җиңү алып килгән
Йөргән минем юлларым.
ташланды
с нетерпением.чистой
Җиңү көне
калдырып,
Ландыш исемле гүзәл затларга
Әйтерсең лә бәзгә Каждый раз ждут
И заря росою жизни?!
Шул көннәрдә эз
Күңелләрне тутырып шомнарга…
собой Победу
Лепестки ромашек ветер,
Как увековечить их көннәрем.
яр салып,
Весенние дни, которые принесли с
рассвете
Героев, вошедших в историю
Сау бул үткән
Бар дөньяга сөйли
Зөлфия
Перевод на русский
Тихо гладит на песни
киткән елым.
чит-ят бер телдә,
Гузалия Файзуллина
Как здоровье?»
Звеня слышны как
Сау бул үтеп
Кинәт радио,
Гомерләрен ничек сузарга?!«С добрым утром!
На груди ордены, медали,
Гульсум Набиуллина
Яфракларын җәеп юлларга.
батырларның
с любовью:
на их пути.
сала.
Лилия
Кәстәнәләр тора чайкалып,
Чал тарихка кергән
На подруг глядят Стоит как пропасть
Ике ярга күпер җилләрдә, Штраус вальсы көенә.
узара
Все ромашки встрепенулись,
еще в воспоминаниях
табып,
Тирәбездә яна фонарьлар, Алар бии шаян
Чыңлап җыр сузылар
коснулись –
Прожженный воздух все
Кайсы берәү ишен
Дуслар белән, зәңгәр бер төндә.
Түшләрендә орден, медальләре,
Лишь лучи лугов в своих руках.
кала…
Язгы кайту
Утырабыз яшел чирәмдә
юлында.
Перевод на русский
Держа дух победы
Ялгыз гына басып
Венер Фәттах
Киртә булып алар
Муса Джалиль
Неспеша идут ветераны,буенда,
алдылар.
кисәтәләрнурында».
Сколько оборвалось жизней.
Кемдер аның яр Елларын булса да
Утлы еллар һаман Балкыйм мин таң
Поле боя, все равно напоминает
анда.
Исән булганнарның яшьлекләрен,
Язгы төннәр
кулында.
сагынып
Все еще чего-то ждут.
Кем парлашып йөзә калдылар.
Җиңү хисен тотып
Көн дә аны
Переполненные надеждой
Гомер бит ул, матур елга,Күпме еллар әрәм
ветераннар,
Канын саклап чугымда,Будто, с течением времени
Гафу ит син,үпкәләмә.
сугыштан,
Салмак кына атлый
Март елмая
Егет китте, мин калдым
Ветераны, встречающие этот праздник,Болар барда үткәннәрдә,
Күпме солдат кайтмады өзелеп.
Бик охшады Чулпанга.с нетерпением.
Бүләк ителмәгән гөлләр…Таратылмый калды бүләкләр.
Күпме калган гомер Минем кызыл күлмәгем
Каждый раз ждут Күпме әйтелмәгән сүзләр,
калдылар,Яу яланы, бары хәтерләтә
Тамды минем чукларга.
собой ПобедуМәхәббәттән янган көннәр.
Туйда сүзләр әйтелми сизенеп.
каныВесенние дни, которые принесли с
төннәр,
Түрдә калды ап-ак күлмәкләр.Һаман нидер көтә
Аның батыр ал
День победыКерфек какмый узган
яу кырына
Тополь
Бөрөләрен ачкан өметләре
Яраланды кулбашы.
Габдулла Тукай
кичләтә…
Кызлар киткән чакта
Әйтерсеңлә, кала сөзелеп
Чигенмәде, тик таңда
туган җирем.
Кайтыр идем мин
бусага.
Аны каршылаучы ветераннар,
Унбиш укчыга каршы;
Хәтеремдә мәңге калыр Юлын тапсам яшьлегемә,
Һаман көтә туган
өзелеп.Ул берүзе сугышты
Кая барсам, кайда торсам, нишләсәм дә,
Күңел кылларын тибрәлтә.
Кайтыр бер мәл, кайтыр диеп сезне,
Һәрбер буын көтә
Атты дошманнарына.
тәкъдирем;Яшьлегемне хәтерләтә,
да.
яз айларынЯтып батыр сугышчы
Билгесездер — кая ташлар бу
җилләр.Хәтерләрдә генә булса
Җиңү алып килгән
«Төнлә минем яныма
Бу дөньяда, бәлки, күп-күп эшләр күрем,
Талгын гына искән
Мәхәббәт
Кайтыгыз, солдатлар, сез кайтыгыз,Стихотворение на татарском
Әйтте кызыл ромашка:
Сука белән ертып-ертып йөргәннәрем.
кичләр,
Кушымта:
— О боже, мать мою прости, прости меня, прости отца.
Нидән алсу төсләрең?»
кара җирне
Җәйге матур айлы
Кеше гомерләрен югалта.
раз молил творца:
Нигә кызыл чукларың?
Абый белән бергәләшеп Булат Сөләйманов
Каһәр сугыш, ул елларны түгел,
я в первый Ник үзгәрдең? Нишләдең?
гомер сөргәннәрем;
Кайткан сыман.ихата.
Родной язык, с тобой вдвоем
Әйттеләр: «Син, сеңелкәй,Шатлык белән уйнап
Җир-чабыштан
Буп-буш булып калды печаль.
Ул кызылдан киенгән?
минем күргәннәрем,
Томан.
сугышка
мою, ты просветлял мою
Ничек болай берүзе
Истән чыкмый монда Таң.
Киткән чакта егетләр ты радость возвышал
Аерылмый бер-береннән;
Ертык бүрек
Ничек михнәт, җәфа күргән, ничек торган.
Тынлык…
Нур Ахуновшел я вдаль,
ак,
“Мин — җәйләрдә…”
Мөхәммәдне,
Тып-тын.
Үтеп бара Ветеран!
Родной язык, родной язык, с тобою смело
Ромашкалар бар да Шунда белдем рәсүлемез
юк,
Урамнарны нурга күмеп,
понимать.
Кан шикелле кып-кызыл.
аятен укыган;
Башка бер аваз Хөрмәтләп җырлагыз дан:
потом я научился түгел,
Шунда әүвәл Коръән чың-чың.
Юл бирегез, сәләмләгез,А сказки бабушки
Тик чуклары ак биргән, мин шунда туган,
Кыңгыраулар:Гомере алда әле.
песне открывала мать,
Утыра ромашка кызы,
Ходай шунда җан Кешни атлар,Тирән ихтирамга лаекКачая -колыбель, тебя мне в
Ерак түгел моңаеп
җаным-тәнем белән.Үгез гудок бирә.Япь-яшь аның күңеле,постиг!күрделәр.
Шуңар күрә сөям
ырда, ара-тирәКүзләрендә яшәү дәрте,твоем богатстве я Бер яңа хәл Аулыбызның ямен, суы тәмен беләм,Өян, и җан!
Әйттерер ул тәүбәсен.
Как ты прекрасен! Целый мир в гаҗәпул;азан;Кайбер очынчык затларныңязык,
Ьәм кинәт шунда
Бер чишмә бар, якын безнең авылга Әнә әтәч әйтә Туры тота гәүдәсен,Родной язык — святой язык, отца и матери
Җай гына селкенделәр.безнең авыл,Ишетелә.да,Перевод на русский
Чәчкәләр, кәефләнеп,Тау башына салынгандыр Йөзеп килә,Дөнья йөге бастырса Габдулла Тукай
чыкларын.
Туган авылТик тавышлар гынахак.Ярлыкагыл, дип, үзем һәм әткәм-әнкәмне, Ходам!Хуш исле саф и сердце, родная сторона!хәтта күрше өйне,Биргән һәр киңәше
Стихи на ТАТАРСКОМ языке
элек кыйлган догам:Таң сипте өсләренәТы в памяти Күреп булмый бер-береңне.Тормыш тәҗрибәсен туплап,И туган тел! Синдә булган иң Тибрәтеп ак чукларын,делал я, —Ун адымнанак,
Кечкенәдән аңлашылган шатлыгым, кайгым минем.Назлады җил аларнычто б ни Пар диңгезе,Күңеле дә аның синең,Күзгә-күз караштылар.ни был и Болын. Урман.булса,И туган тел! Һәрвакытта ярдәмең берлән Елмаеп, хәл сорашып,Но только, где б я Мунча керә авыл,Чәчләре ничек ак
әбкәм хикәят сөйләгән.
Уянды ромашкалар.
И ждет меня, наверно, дорога не одна.Томан.
Буйсындыра алмаган.
Аннары төннәр буе Иртәнге таң нурыннан
длинна,Таң.
Таяндырса да таякка,бишектә көйләгән,
Стихотворение на татарском
Я многое увижу, — ведь жизнь еще Шамил Маннапов
Тик сындыра алмаган,
тел белән әнкәм
голубка, моя гурия, кумир!сохою вслед.
булып…сынаган,
Иң элек бу Здесь живёт моя
братом я за Сагындырган җәйге яңгыр
Язмыш аны күп
тел аркылы.
Здесь науки, здесь искусства, просвещенья вольный мир,Шагал со старшим
кат-кат кайтыр әлеЯшәлгән данлы еллар.
белдем син туган надежды обрела.
Я помню, как, бывало, по черной борозде,Китеп барды ул
калдырганДөньяда күп нәрсә
душа поэтов свет Нет времени счастливей, забав беспечней нет.
Шулай күкри-күкри еракларга
Шул юлларда эз И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!
Где не раз
детских лет,китмәс!-
Әйтерсең борма юллар,
Стихотворение на татарскомВот они, где наших дедов, наших прадедов дела,
Запомнились навеки событья
Аны үстергәннәр Җирдән Маңгаенда буразналар,
и сердце, родная сторона!
О Казань! Мечта и гордость! Лучезарная Казань!тяжелый весь.
үлемсез ул,-
Үтеп бара Ветеран.Ты в памяти
азан.
я и путь Кояш төсле Икмәк
Орден-медальләрен тагып,
делал я, —намазу первый утренний
Судьбу его узнал калды Икмәк.
Горур атлап урамнан,
что б ни
Приглашает всех к слова пророка я,
Аның төсе булып
Ышанычлы адым белән
ни был и гони!
Впервые здесь услышал басу-кырлар,
Күземнең карашлары.Но только, где б я
– Н-но, поехали! Эй, кучер, поскорей в Казань
впервые смог прочесть,
Дымга тиенеп калды
Ирексездән шунда төште
И ждет меня, наверно, дорога не одна.зажглись огни:
Молитву из Корана Китеп барды… калды шифа-моңы.
Авылым урамнары,
длинна,Встрепенулось моё сердце, и в душе
здесь,
ул,Ямьләнеп киткәндәй булды
Я многое увижу, — ведь жизнь еще тобою ненаглядная Казань”.
мне душу, я свет увидел Коеп яуды, оеп яуды да
Яд итәләр, солдат!сохою вслед.
Вот она перед в краю моем.Здесь бог вдохнул
Күкрәүләре, яшеннәре булды.көнең турында
братом я за громкий голос: “Эй, шакирд, вставай же, встань!
телом я все
яңгыр иде,
Мәңге янар якты Шагал со старшим
Вдруг я слышу Люблю душой и
Ул кояшлы җәйге турында,—
Я помню, как, бывало, по черной борозде,сами собой.
знаком,
Уңган агрономны-абыемны…
Сөйләмиләр синең үлемең
Нет времени счастливей, забав беспечней нет.
ручьями слёзы полились
отрадно, мне вкус воды
миңа
Моңлы, сабыр-салмак:
детских лет,И из глаз
Мне все вокруг
Җәйге яңгыр хәтерләтә
Тын, чал аналар да, гитаралар даЗапомнились навеки событья
головойподать рукой.
узды.
Үзеңә тартасың гел.
тяжелый весь.мыслей я поникнул
студеной от нас
Күкри-күкри җәйге яңгыр хатын-кызларын
я и путь
От тяжёлых этих
Родник с водой
Болыт чабуларын җилфердәтеп,
Кара күзле болгар
Судьбу его узнал
луну.
на горке некрутой.
Шәүкәт Галиев
Ул гаепле түгел…
слова пророка я,
больше солнце и
Стоит деревня наша
Котлар аны киләчәк!
һич.—
Впервые здесь услышал Всё равно, что не увидеть
Родная деревня
сабантуй,
Ташың тора,— зыян юк аның
впервые смог прочесть,
в разлуке, на чужбине одному
Габдулла ТукайАһ итәр әле
Синең елмаюың.Молитву из Корана
Жить с любимыми
Ярлыкагыл, дип, үзем һәм әткәм-әнкәмне, Ходам!
Егетләрчә җиңәчәк.бозылмый бер дә
здесь,Биктимир ли, Бикмулла ли, никого не знаю, нет!элек кыйлган догам:
Җиңелү гарьлеген бүгенВакыт үткән белән
мне душу, я свет увидел эти люди, Мингали, Бикмухамет,И туган тел! Синдә булган иң Сизелми килешүе.
Җырлыйм яшәү моңын.Здесь бог вдохнул Кто они мне
Кечкенәдән аңлашылган шатлыгым, кайгым минем.килә,ташы турында,—
в краю моем.
со мною, сирота я, сирота!
синең,
Горур атлап чыгып Мин җырламыйм каберең телом я все
Нет родных моих тел белән әнкәм Беренче бирешүе,
Нур АхуновЛюблю душой и
чего-то, в сердце смута, теснота,И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!
Родной язык, с тобой вдвоем
понимать.Родной язык, родной язык, с тобою смело постиг!
Родной язык
Көн дә аны
Тамды минем чукларга.
Унбиш укчыга каршы;Әйтте кызыл ромашка:
Ул кызылдан киенгән?Кан шикелле кып-кызыл.күрделәр.
Чәчкәләр, кәефләнеп,Назлады җил аларныКызыл ромашка
мне струится,Как Чулпан — звезда—Но не чувствовал Защитил меня собою.
— В страхе я — Что же, девочка, с тобою?
Отчего ж оделась обновы,
На цветы легла Что за счастье рассвете
Все ромашки встрепенулись,Киптерәм ал кояш
под скалою.
Я гимны прежние
далага!..Иркен кошлар бит белеет гора,
Пәйда булды минем Буш сахрада ялгыз
В пустыне мрачной
– благодаря татарским стихотворениям и испейте колодезной прилагается перевод на будет усиливаться интерес
стихи для детей. Это отличная возможность Бик бәхетле чаклар
Кызык чаклар бар
бертөрле әйбер ошамый ямьлерәк? Кыш айларын да
Язлар килсен мул тудың, Үз телең дә
китәләр. Трантаслар, велосипед, кареталар Урамнарны чуарлыйлар
ТАТАРЧА ШИГЫРЬЛӘР / СТИХИ НА ТАТАРСКОМТормыш сәгате Тормыш
Пар ат Җиктереп әйтмә инде,
Син көнләшеп аның (Әнигә багышлыйм)
куючы җегетләребезгә)Мин — җәйләрдә,
(Үзгәртеп)
Хисләре уртак куллар Назлы болгар иркәсенең
калып,Күптән инде саеккан.
Бер пар төшеп Алсу күлмәге сыман.
Асыл болгар егетенең
Кемнекедер яңара.
Яман тел тидертмәде.Әткәң алтын кеше
Сагышлы җырларыннан.
Хәер, инде ни файда Син исән дә, мин исән.
Анда бары лепер-лепөр
Көчем арта язга
кошчыклар.Чер-чер килеп уйный
Тышка чыгып җырлыйсылар моңая.
Тыштан миңа кояш
болыт…
Кызыгып пар шәүләләргә,
Талның йомшак песиләре
Аякларым туган якта!
Салдырмаска тырыша…
Инешемдә боз сугышы
Хисләре нык кузгалган.сулыш.
Күз алларымда минем.Озын, бөдрә чәчләреңнән,
тора,Ямьле җәйнең өстеннән.
Зәңгәр күкне каплагандай
Чәчләрең аша үтепюлдан,
Син бит, Ландыш гүзәллеге
Кил яныма итмә язда.
Серле Гүзәллеккә ия!
микән.Гүзәл кеше гүзәллекне
Җир йөзендә бар Яшәтергә туган җиремдә.
Болыт кәрваннары агыла, гүя
Мин тауларга менәм
урманнарын,
Кызгылт-сары җылы җәй җырында
да сүнми,
Кәгазь торналар,Кыз турында,
Чал дулкынны куа Янган-көйгән таллар төбендә.
Җирдә ята алар дәшмичә.Ята алар җирдә дәшмичә,
Ә беркем юк якын-тирәдә:“Син, энем, - ди, - бер дә кайгырма;
“Кем тиде, - дип, - минем улыма?Бүремедер сагалый аны,
Тор әле, тор, башымны бәйлә:
“Корт тешли, - дип, - нәни апаны”, -Чебенгә дә “көш!” дип әйтмичә,
“Чү, елама, бәгырем”, - дияргәБалкыйм мин таң нурында».
Минем кызыл күлмәгем
Унбиш укчыга каршы;
Пар ат
Әйтте кызыл ромашка:Ул кызылдан киенгән?
Кан шикелле кып-кызыл.Бер яңа хәл күрделәр.
Хуш исле саф Елмаеп, хәл сорашып,
Җиңгән илнең хезмәт тире беләнУйнасыннар кулда балталар.
тамганҖырлашырбыз, бәлки, исереп.Бик күңелле булыр бу
Алар урыны шулай Каш кырыен гына
Кызыл шәраб килер табынга.Ак әманат итеп саклады.
Кайтыр дигән өмет белән калдыЕгерме миллион, егерме миллион!
Мәйданда ут яна, мәйданда — чәчәкләр…терелтер идем мин…
калганнар —
Мин ирләрчә үләр идемТик булса иде
Чулпан кызым, таң йолдызым.
Күлне томан япканда.Ак дулкыннарын кагып.
Чулпан йолдыз калыкканда,Һәлак булуым да
Онытмасын еллар.Кичер, әнкәй, кичер
Тели идемме соң?Кайтыр, диеп,
баткан,
үткән…Мангаен сырлап үткән.
Тәрәзәгә баккан да,
дә!
Әгәр сугыш булса, ул чагында
Чөнки анда, чөнки анда без Күпме туйлар булмый ярадан.
Бик сагынган чагында, —Егет китте шул
Мин тагын телим Кыз сөйгәнен озата,
Һәм ир даны
Тик ил өчен, геройларча, дигәнАчып-ябып йөрде капканы.
Бергә үткән, солдат дусларым!
Шул дусларның йокыларын саклап,учаклар.
Онытылмаслар гомер-гомергә.
Сабантуйның биек сөлгесе.Янса янар, әмма Берлингача,
Ватан өчен утка кердекбалкыды.
Рәхмәт, Ватан, җиңдең, талпындың.Тарих шаһит: үлмәс Карбышевлар
Утка төренеп, яуга керделәр.Яшь каеннар яфрак Мәйданда Мәңгелек ут яна.
Кайтмаган солдатлар, солдатлар…
Ничә ел тормыйлар балалар
Пара лошадей
Балалар сүз бирде тупларга.Озатып, вокзаллар каршындаҮзенә һаман хөкем, бер җәза.Йомшак кулы белән ямаулар.йөрәген,
генә,Медаль генә үзе югыйсә,
артыннан.Туган җире өчен ул үлгән.Бу сугышка кайчан
яна,Автомат кулда, аңымда —
Назлы бер төндә,Боегып башын игән чаклары…
Тугры калырга көч бирде аңаЙокысыз күпме төннең шаһиты —
һәм калды тагын яклары,
— Жиңеп кайтырбыз! — дигәнБер күзеңнән шатлык нуры Ничәмә ел инде өнсез елый,
яналар,Ега сукты әҗәл бер мәлне,
Бу — билгесез солдат һәйкәле.
Баһадир безнең бабай!Бик күп шәһәрләр алган!Менә шунда яраланган
Разведкага йөргәннәр!кулы.
Сезгә тиеш әле бик күп язлар.китердегез,
Хәтерлиләр, сезне данлы юллар,Без – тыныч ил төзүчеләр,
Хисапсыз байлык бездә!Кирәкми безгә кан кою,
Күп яшәргә теләсәң,И туган тел! Һәрвакытта ярдәмең берлән
Иң элек бу Туган тел
печаль.потом я научился
твоем богатстве я
Муса ДжалильКанын саклап чугымда,
каныУл берүзе сугыштыНидән алсу төсләрең?»
Ничек болай берүзетүгел,Бер яңа хәл
чыкларын.Күзгә-күз караштылар.нём тоскуя.
Кровь его во теперь одета,
Лепестки мои багряны хлестнули,
разгаре боясказала:
Окружили всей гурьбою:на друга.
Не белы её что-то,Осыпает луг душистый.
Как здоровье?»Тихо гладит на
коснулись –
Юешләнгән киемнәремнеСушу на солнце грозою,
Тик җил… һәм мин очкан
ветер… да я!..Туда, где за тучей
Өрфиядәй, Җәбраил-фәрештә
Кызыл Ромашка
явился.Духовной жаждою томим,
нарисует ваше воображение. И все это
страны. Узнайте, почему загрустила девочка-ромашка, прогуляйтесь по деревне
детскому татарскому стиху
с творчеством поэтов
знало родной язык, нужно читать татарские
баткан авыл юлларын, Трактор ачкач, барыбер тар иде ТАТАРЧА ШИГЫРЬЛӘР / СТИХИ НА ТАТАРСКОМ
Һәр кешегә дә
Әйтегез, кайсы вакыт Яздагыдан
ТАТАРЧА ШИГЫРЬЛӘР / СТИХИ НА ТАТАРСКОМНигә татар булып
итәләр, Шылтыр-шылтыр юлдин арбалар сирәк. Кер […]
ТАТАРЧА ШИГЫРЬЛӘР / СТИХИ НА ТАТАРСКОМ
ТАТАРЧА ШИГЫРЬЛӘР / СТИХИ НА ТАТАРСКОМ
Бала чакны безнең үзең барасың,
Көтмә инде, көтмә…
(Шуралар җөмһүриятен гамәлгә Сүгнә-сүгнә кайтам салкыннан.
Роберт Шаймарданов
Әллә илле, әллә ун сигез.
Бетмәс әле үзгәреп
Кай гасырдан төшеп
Идел
Болан кебек йөгерек.
Болгар кызы Айбикәнең
Күптән беткән үзгәреп.
Кемнеңдер нигезе бөтә,
исемгә
«Ник кайтмый?» дия-дия.
гаҗиз аның
Аның соңгы ядкарен.
Монда бары чордашлардан
Туган-үскән йортыңа.
Мин моңланам, җырлыйсылар килә,Җырлап оча нәни
Тәрәзәгә карыйм, кулымда чәй,
эретә.
Эчтән генә күңел
Тәрәзәгә карыйм, кулымда чәй,
Кемгә айлы кемгә
Кемгә бәхет, кемгә сагыш.Кемгә кыска, кемгә озын.
– тантана!елгага
Күздән, кайтып керешкә.
Күңелдәге яңарышның
Красная Ромашка
Яшә син алып Чиядәй иреннәрең,Яшәү нуры сибелә.
Исемең дә килешеп Зөлфия, – дип сузылган.
– якка.
Чибәр, сылу йөзеңә.
Күпер сыман тар Минем затлы бөртегем!
Елмайчы китсен сагыш!
Саф хисле бүләк тиң түгел, син
Сер булып кала
Әллә ап-ак кар микән.сүз,
серен
илләрдәнсерле чыңлап,
Яратам шул болгар Ак кәгазь торналар.
Җырлый ана бишек
Хәсрәт ул кайчан
Күкләрне иңләп, очалар иңрәпГел тормышка үрелгән
җил,
Күмер, көл һәм үлек калдырып
Берсенә дә “көш!” дип әйтмичә,Беркем дә юк якын-тирәдә.
абыйсы.Ак күбеккә баткан айгырда!
Табагачын тотып кулына:“Ә йокларга ярамый әле:
“Нәни апа, дәү апа, әйдә,
Өебезгә кайтыйк әле”, - дип,
Битләренә кунган черкигә,
Апаларын, казны, әннәсен...
Көн дә аны сагыныпТамды минем чукларга.
Ул берүзе сугыштыНидән алсу төсләрең?»
Ничек болай берүзе
түгел,Һәм кинәт шунда гаҗәп
Таң сипте өсләренә
Уянды ромашкалар.бассыннар.
Уянсыннар батыр тракторлар,Юнәлербез дуслар каны
ә шатлыктанИсеме белән батыр дусларның.
табында,Чәчәк төсле кызлар, усаллар!
җыйналырбыз,Газиз әнкәм, балам укыр, диеп,
Окоплардан язган хатлары.Мин түгел, мин түгел, эндәшә дөньяга
Котлыйлар Җиңүне — ил туен.Куенга алыр да
Ә минем уемда кайтмыйча
Сине саклап, туган жирем.
Юк, барсыннан да элек.Үләнгә чык төшкәндә,
Йөзеп сиңа кайтыр идемЙә булсам алтын балык.
Җидегән йолдыз батканда,Күпме көчем булды,
Сугыш фаҗигасынКайта алмавымны…
Гомер киселүен
Синен кебек
Озак көткәнсеңдер.Тик ана уйга Бик авыр еллар
Авыр сугыш елларыТынычлыкның кадерен белергә!
Аямас ул беребезне
Саклап калыйк җирне үлемнән!Китмәс тә ул безнең күңелдән,
Калыр безнең газиз аналар.Җир сыкраныр авыр
да,Туплар сөйләшкән якта.
Ил мактарлык үрнәк бул.
Чулпан калка, таң ата,
Как ты
анага…еракка.Алар өчен бары жилләр генәСагынам сезне — җиңү юлларыннан
калдылар.Без кабызган очкын
көннәрҖинү байрагыдай янып калды
Гомер буе көтәр чын ярлар.Кояш баткан ягыннан.
Соңгы тапкыр кояш Яңгыра, җыр, газиз илем өчен,
Егермеләп миллион җан өчен!Ил бурычын иңнәренә салып,
Җил йөри курганнар артында…Аналар йөрәге шикелле,
Йөрәктә һаман яшь, гел бала–
Туган авыл
Ашыгыз суына табында!..»Балалар керделәр утларга,Койды усак соңлап яфрагын.Кинәт тынып, көтеп ята күк
шикелле
Елый иде тотып Ышанучы кеше син
Ышанмагач, нигә яшим дип,Күчеп барган фронт
Ләкин безгә менә шунсы ачык:Иленә булып хезмәт иткән?
Маңгаенда кызыл йолдыз Мин ялгыз түгел:
Иркәләнәм кочагыңда
язмыштанИшеккә килеп әрсез ятлары.
һәрбер сүзенә кадәр ятлады.улы калды
Юксыналар да туган Исендә һаман:
Бер битеңдә — моңсу ай һаман.
(Ил әнисе — улдыр, мөгаен.)
Изге ялкын булып Атакага күтәрелдек бергә,
Һәйкәл тора. Имеш, сөйлиләр,
аңа,Ерак илләрдә булган ул,
Туктаусыз алда, артта.
булмаган,
Родная деревня
Терсәктән юк сул Сезгә тиеш әле бик күп назлар,Сез аларга ирек ирләр;Төзибез гүзәл тормыш.
Илебез зур, җиребез киң,Гомерең озын була.Озын сүзнең кыскасы шул:
әбкәм хикәят сөйләгән.тел аркылы.— О боже, мать мою прости, прости меня, прости отца.
мою, ты просветлял мою А сказки бабушки Как ты прекрасен! Целый мир в
нурында».Егет китте, мин калдым
Аның батыр ал Атты дошманнарына.
Нигә кызыл чукларың?Аерылмый бер-береннән;Тик чуклары ак
гаҗәпХуш исле саф
Елмаеп, хәл сорашып,
На заре о
снова биться.Я в кумач в поле!
По плечу его Здесь солдат в
И ромашка им
цвета?Все похожи друг Загрустила — вот бедняжка!Только вдруг случилось
чистой«С добрым утром!
Лишь лучи лугов
Туган тел
кыя кырындамоюНа берег выброшен Зәңгәрләнеп торган диңгезләргә,
Туда, где гуляем лишь Мы вольные птицы; пора, брат, пора!җаныма,
На перепутье мне Духовной жаждою томим…
удивитесь, какие удивительные картины жители нашей необъятной
Поскольку к каждому
по мере знакомства Чтобы подрастающее поколение
кар иде Карга
КОТЛАУЛАР һ.б. (шигъри формада, […]
ТАТАРЧА ШИГЫРЬЛӘР / СТИХИ НА ТАТАРСКОМ
Родной язык
җирдә, Тынычлык булсын илдә.түгел, Син урыска тугансыңдыр… Син сатасың нәселеңне, Һәм […]Телен саткан татарга килде имди. Ката, чана табаннары ял тормышмы? Өйләребез җылы, газ ягабыз, Уты-суы кергән, ни кирәк? Автобусны хәттә туктаттылар, Машинасыз кеше бик
белән яфрак, агачлар калтырый. Һәр тараф тын. Уй миңа […]«Үсмәсләр», дип әти, сабыры бетеп,
әйтмә инде…»Ә син ялгыз Күрәсеңме Идел буйларында
Татар җегетенә!шул
нигез…Мәхәббәтнең яше бертигезкилермен күк,
Болгар читек эзләре.Алар өчен безнең Тиен баласыдай җитез,
Җәелер моңсу томан;
инде,
Җиңү көне
Ата күңеле балада.Бер кемнән синең Саргайды, сагышланды улБез болай да
Бар, кадерлә, бар, бер юат
Онытмагансың икән!..
Соңлабрак кайттың, кордаш,
моңнар үргәндә!тоя ахры,
чеметә.
Һәм җандагы карны йота,
Альбина МортазинаЯзгы төннәр, назлы төннәр —
Язгы төннәр, язгы төннәр—Язгы төннәр, язгы төннәр,—
Яз килә бит Кыш кидергән тунын
Ак юрганны яшерегезТөнге сөңге бозлардан!
Кайгы – хәсрәт күрмичә,
Зур керфекле күзләрең,Синең сөйкемле йөздән,
Лилия чәчәге сыман.Ак чәчәкләр төсеннән.
Ямьле җәй тирә
Кояш нурлары тигән,
Егылыплар берүк төшмә,
День победы
Бул тормышта бердәнберемЭнҗе бөртекләрем Ландыш!–Таң суы да
кешегә,
таң суымы,
Гүзәл сүзен ачыклар
Гасырлардан килгән хикмәт
Әллә кайсы ерак
Кайнар җилләр исә
төн ката.
Кәгазь торналар,Саклана ул,
Җир йөзендә хәсрәт бар…турында…
Торналар турында җыр,Таңда исеп куя
Нәрсә күрсә, шуны яндырып.
–“Чү, елама, бәгырем”, - дияргә
Һәм сугышка чаба
Килеп чыга менә абыйсы! –Килә менә төштә әбисе,
Әниләргә
Күзләренә йокы эленә.
эндәшә бала:
“Эчәсем бик килә, әни, бик,
Күлмәкләрен җилпи җил генә;
һәммәсен, -Канын саклап чугымда,
Аның батыр ал каны
Атты дошманнарына.
Нигә кызыл чукларың?Аерылмый бер-береннән;
Тик чуклары ак
Җай гына селкенделәр.
Тибрәтеп ак чукларын,
Иртәнге таң нурыннан
Ауган йортлар торып
Без килгәнне көтеп яталар.
Без табыннан бергә кузгалып,
Без шәрабтан түгел,
күтәрелерКайберәүләр булмас бу
Өстәл тулар җанлы чәчәк белән,
Май аенда тагын Өчпочмаклы әти хатлары.
Сандык төпләрендә саргайдылар
Тынычмы күңелең, ни гамең, ни уең?
төсле чәчәкләр,
Ишләрен тапмады күп куен.
Сугыш ул — аларга тик уен.
Карабиным кулымда.
сипкәндә.
Тан жилләре искәндә.
Таң сөмбелем, нечкә билем.
Сызылып таңнар атканда.
Канат кагынса илем.
Барсын илгә бирдем, —Ятып калганымны…
Яу кырыннан
Килми идеме соң!
Язмышымны белми
Яраннар чәчәк аткан.
Батырлар кая киткән?
Энҗе яшьләре тама.
Менә шуңа күрә кирәк безгәмәрхәмәтсез, —
Яклап калыйк җирне сугышлардан,
Без сугышны әле онытмадык,
Әгәр сугыш булса, тагын ятим
Әгәр сугыш булса, яңадан да
Теләр идем тагын
Быргы уйный еракта,
Миннән сиңа теләк шул —
янарга.
Әнкәй булмый үткән заманда
Ядкарь булып газиз
Күз нурларын сирпеп
Китсәләр дә алар кайтмады.
Очрашырбыз микән без тагын?
Күпме дуслар кайтмый
Күптән сүнде Дунай буйларында
Җиңүләрне яулап алган Җирдә бүген — ялкын, көл исе.
егетләр…Үлем килде җир шарының
Соңгы тапкыр кичә көлде дөнья,
Күкрәкләре белән ут каплый.Йөрәк елый Муса, Алиш өчен,
егетләр,Аналар хәтере шикелле
уяна.Айларны, елларны санап бар.
«Балалар, торыгыз, балалар,Дөньяны күрмәгән балалар.
Килде медаль, кабре өстенә
Укыгачтын аңа җеназа,Тик анасы салыр
Кочып үзенең ул карт анасын.Ватан сугышының медален.
Кайтты, истә әйткән сүзләре:Карап ята көнбатышка таба
Яшь егеттер, бәлки, кем белгән.Кай өлкәдән? Кайсы авылдан?
Яфракларны куып түбәнгә.Уянам, син юк янымда…
Саргаеп беткән солдат хатлары.Булды аның да бу тол
йөрделәр
Тәмле төш
кат-кат,
Ядкаре булып бер
Тик үзе генә кире кайтмады.
Саубуллаштылар…
битеңдә,Ә артында аның чал бер хатын
Каршысында түтәл — түтәл гөлләр
Билгесезме, хәтер, әйт әле?!
Мактанмый бер дә алай.
Мин сокланып карыйм Айкаган немец тылын.
Бомбалар шартлап ярылган
Алар шул куркак Тик бабамның – разведчикның
Илгә дан китергән тынмас җаннар.Сезнең яшьлек — җиңу көйләрендә.
Ауропаны саклап калган Без үз кулларыбыз белән
Тыныч хезмәт һәм тормыш.
Илең турында уйласаң,
Иренмичә сөйләсәң;
Аннары төннәр буе
Совет солдаты кабере янында
белдем син туган раз молил творца:
ты радость возвышал
песне открывала мать,язык,
Балкыйм мин таң
Бик охшады Чулпанга.Яраланды кулбашы.
Ятып батыр сугышчы
Ник үзгәрдең? Нишләдең?ак,
Утыра ромашка кызы,
Ьәм кинәт шунда
Таң сипте өсләренә
Уянды ромашкалар.я,
И пошёл он из раны,
Все враги остались
Ветеран
пули
дрожала.
Это странно, очень странно…
В лепестки иного
Как одна, ромашки луга
Это девочка-ромашка
Невзначай подруг касаться!
И заря росою
с любовью:
Красная ромашка
Җырлыйм һәм таш И ризу влажную
грозою…
Болыт артындагы тауларга.края,
Мы вольные птицы…
Урын тапмый сәяйх
И шестикрылый серафим
удовольствием!волшебные сказки — вы и сами
произведений смогут все для школьников.
своих корнях. К тому же
[…]чаклар бар иде, Капка башыннан ук
фикерләр белән кабатланмаган Көннәр җылы, […]
кыр тулып. Дуслар булсын һәр
Үз телеңә өйрәтмәгәч? Юк, татардан тумагансың, Син уйнаштан тугансыңдыр… Юк, син безгә туган
ТАТАРЧА ШИГЫРЬЛӘР / СТИХИ НА ТАТАРСКОМ
башладылар, Тунсызларга нурлы көннәр
мондый тормышны? Тәмле ашый, матур киенәбез, Шушы әллә начар
чәчеп ай ялтырый; Искән әкрен җил
өстеннән.
«Бала чакны безнең
белән,
Уян, сикереп, күкбүз атка мен!
Оныттырыр дигән җәйләрдә.
Шуның өчен дә
Кайтыгыз солдатлар
Төзи ала сөюдән Асия Минhаҗева
…Мең елдан соң күк
Иделдәге каекка.
Җитәкләшеп йөгереп,
Офыкларга кадәр китеп
Күптән төсен җуйган
шул,Бөр үпкә белдертмәде.
Җил тынса, башын ия.
Үксеп бер елавыңнан.Күрде сине әткәең.
Кайда булдың, озак йөрдең?Венер Фәттах
Матур ла яз
Чыпчыклар да моңны Тик мартның салкыны
салкыннарны
Март буранын күлләвекләр «Вакыт инде, оныт, оныт!»
язмыш.сулышын?
Роберт Шаймарданов
сибепЯрга бозлар шуыша.
Кар эретеп инешкә!
Тынгы бармы
– Язгы тамчы, тизрәк тамчы
Килмәсен каршы сагыш.
Кыйгач кара кашларың,
кушылган.
Бигерәк сылу, чибәрсең,
Исемең дэ язылган.
Этәргәндәй торасың,
Тотыныплар бер кулдан.
Роберт ШаймардановОныта күрмә ялгыш!
Җаныма чиксез файда.
Ак кыңгырау чәчәкләрең Гүзәл исем – Гүзәлия.
Сихри исеме бар
Гүзәлгә тиң саф болгар шагыйрәсе
илемә:Тыңлар өчен, кыңгыраулар тавышын.
таң ата.Мин шигырьләр язам
Күкләрне иңләп, очалар иңрәп
Хиросима көлендә
Җир йөзендә әкият бар,Яшьләй сынган канат
Сөйлә, дип, әкият, җырла бербу җиргә.
бу җиргә,
Күзләренә кунган кошка да
Апаларын, казны, әннәсен...
ярыйсы!” –
Мәктәп, мәктәп…
Һәм каядыр йөгерә әбисе.Күзләренә йокы эленә.
Ә апалар дәшмиләр аңа.Тагын бер кат
Ул инде күп елап карады:
Җирдә ята алар... дәшмичә...Үтереп китте сугыш
Егет китте, мин калдымЯраланды кулбашы.
Ятып батыр сугышчы
Ник үзгәрдең? Нишләдең?ак,
Утыра ромашка кызы,
Чәчкәләр, кәефләнеп,Назлады җил аларны
1943, октябрьбодай үссен,
Ватык юллар, янган зур калалар
каплап бокалларны,Шундый авыр көннәр кичереп.
Һәм беренче бокал
Мәктәбем
Котлап безнең кулны кысарлар.Табын җыры яңрар тагын да.Әле дә исән әти хатлары.Ә безгә тик истәлеккә калды
Күп әтиләр кире кайтмады.Карыйм да кояшка, эндәшәм дөньяга:
Яз килгәч шыталар кан Тол килеш картайды, агарды чәчләре,
Балалар уйныйлар «сугышлы» уены,
Кылчым булса кынымда.
Гөлләр хуш ис
Көмеш ялымны тарап.
Ташып ярдан ашканда.
Очып сиңа кайтыр идем
Карлыгач булса идем.Миллионнар!
Мәңгелеккә
Кичер, әнкәй, кичер!
Илгә кайтасылар
Изге яуда югалткан…Дүрт кәгазь кибеп беткән.
Дүрт рәсем тора күптән.
Жыерчыклы кулына
Сугыш утларына керергә.
Каһәр суккан сугыш Анда безнең кан да түгелгән.
Тумый калыр күпме балалар!
Кайтмас өчен өйгә яңадан.Сау бул, җиңеп кайт!
Атланып аргамакка.
Үткенлек кылычыңа.Дошманнарны җиңеп кайт!
Мәңгелек ут булып
Хәбәр генә кайтты бу якларга
гына,
киткән юлдан
Таралыштык илнең кырларына, —
сугыш,Без походлар кичкән ул чаклар.
Үткән юллар килә күңелгә.
Европада — канлы сабан туе,
Томырылды атта яшь
Алды җирне сугыш ялкыны.
Батырлыгы булып халкымның!Татар улы - батыр Газинурлар -
Җыр җырланмый шөһрәт-дан өчен.Яшь каендай зифа
Ут яна, уйлана, талпына.
Юрганын ачса да Уятма, йокласын, син ана,
Калдылар еракта йокларга…Тузанлы юллардан үттеләр
Гаделлекне яклап раславын.
Сабантуйда җиңелгән малай
дулый-дулый да,
яралар?Елый иде бәйрәм көннәрдә
Бүтәннәрдә күреп уфтанды
Илдән илгә куды әсирлек…
Туңмас өчен көзге салкыннан,
Балалары бардыр, бәлки, аның,
Кем ул күмелеп йоклый? Милләте кем?Үзәнлектә җилләр уйнап йөри,
Без икәү бергә.һәрчак
хатлары.Ничә ел буе борчып
Шушы хатларны укыды атмады.
Җиңү дә килде, тик үзе генә,
Бер күзеңнән әче яшь тама…
Җиңү! Кояш балкый бер Эргәсендә сайрый балалар.
Ул — мәңгелек сынга әйләнде.кеше?
сүзле,Медальләр тага барган.
Таза чакта ничә тапкыр
«Тел» алып кайткан чакта,
Унлап медаль биргәннәр.
Яңа костюмы тулы.Картаймагыз әле, ветераннар,
Илләр, җырлый бәйрәм, көннәрендә
Картаймагыз әле, ветераннар,
Тауларда һәм диңгездә.
Безнең теләк якты, матур,
Илең турында уйла,
Сөйләр сүзләр бик күп алар,
бишектә көйләгән,
Дөньяда күп нәрсә я в первый
шел я вдаль,
Качая колыбель, тебя мне в
Родной язык — святой язык, отца и матери
сагыныпМинем кызыл күлмәгем
Чигенмәде, тик таңда
«Төнлә минем яныма
Җәйге яңгыр
Әйттеләр: «Син, сеңелкәй,
Ромашкалар бар да Ерак түгел моңаеп
Җай гына селкенделәр.Тибрәтеп ак чукларын,
Иртәнге таң нурыннан
Алой звёздочкой горю рассвета.
Это кровь его
он боли,На рассвете вражьи
всю ночь
Мы белы, а ты багряна,эта
Лепестки её багровы.забота:
— так качаться,Лепестки ромашек ветер,
На подруг глядят нурында.
Мин элекке гимнарымны
поюНа берег выброшен
без, очыйк әйдәТуда, где синеют морские
алдымда.
Җәйге таң
иңрәгендә
я влачился, –
для детей, поэтому читайте с
воды, вспомните, как бабушка рассказывала
русский, прочувствовать всю красоту
к литературе, что очень важно
пополнить словарный запас, потренироваться в произношении, узнать больше о
бар иде, Әти-әни исән , пар иде Уйнап
иде И-и кызык та
— кемгә болай, кемгә тегеләй. Ә кем иҗадилыкны, төрлелекне ярата — һәркемнең үз гаиләсенә, үз хәсрәтенә, үз шатлыгына багышланган, үзе әйтергә теләгән
яратам, Әмма яз күңеллерәк.
булып Иген уңсын кирәкмәгәч, Балаңны һәм оныгыңны
бер-бер имди. Каткан, туңган […]
Язлар җитте, карлар эри башладылар, Толыплылар толыпларын ташладылар; Киемсезләр иркен йөри
авыр, диеп зарланабыз, Кем күргән соң
пар ат, Казанга туп-туры киттем карап; Чаптыра атларны кучер, суккалап та тарткалап. Кич иде. Шатлык белән нурлар
Тау шуганбыз җәфа
бәхетеннән,
Ана үрдәк бәбкәләре Вакыт җитте, җегет! Җаның булса,
Сагышларны әле
Дөнья матур,
гына
Пышылдаган сүзләре.
Яшьлекләрен эзләвем.
чыклы үләндә калган
бара кебек
Җәйге кичләр
Карагайлар арасыннан,Назлап әйткән сүзләре.
Галимҗан ЛатыйпБала күңеле далада
иде,
Давылда чайкала гына,
бар
Сагынды. Төшләрендә гелЯлгыз тополь утыра.
кергәндә.Тәрәзәгә карыйм, март елмая,
чыпчыклар.
килә,
Язгы кояш соңгы
елмая.
Җилләр миңа пышылдыйлар:
Авыр сулап йөри
Тыңлый микән яз Җан сөенә, мактана…
Көлә Кояш нурын –
– Гөрләвекләр, йөгерегезАлмаз
Синең алгы язмышыңа,Яшь гөмерең үрелә.
Бик дөрес бит Алмаз
Ак пәрдәле болытка.
Шагыйрьләр |
Син йомган күзләреңә.Баскансың бит курыкмыйча,
Гомеремдә һәр көннең!ялгыз –
Елмаюың синең Ландыш,Ильдар Бикмуллин
Шуңа аңа кушылгандыр,
Кайлардан ала икән.
микән.
Дора Лалева,
Тылсымлы йөк төяп
җилләрдә,
Шул хисләргә бирелеп
көннәре…
Улларының бәхете турында…
Күңелдә һич сүрелми,
Ак кәгазь торналар.
Сугыш өзгән тынлык турында,җил —
Сугыш килеп китте
Сугыш килеп китте Битләрендә йөргән кортка да,
Үтереп киткән сугыш һәммәсен, -
Мин аларны кырдым Кай ананың явыз хәсисе?!” –
Еланмыдыр куак төбендә...”
Күлмәгемә кан тия, апа!”Ул инде күп елап карады.
Җирдә ята алар дәшмичә.
Беркем дә юк якын-тирәдә.
Беркем дә юк якын-тирәдә:
Бик охшады Чулпанга.
Чигенмәде, тик таңда«Төнлә минем яныма
Әйттеләр: «Син, сеңелкәй,Ромашкалар бар да
Ерак түгел моңаеп
чыкларын.Күзгә-күз караштылар.
Кырлар, көлеп, чәчәк атсыннар.
Кырны тутрып алтын
Киң кырларга, җиңне сызганып.Тик күп түгел,
очрашу,
буш калыр.үпкән булып,
Бокалларның көмеш чыңы белән,Әниемнең кайнар яше тамган
Якыннары, туган яклары.
Сугыш бетеп, илгә җиңү килде,Егерме миллион, егерме миллион.
Егерме миллион, егерме миллион.Егерме миллион, егерме миллион.
Данлы сугыш кырында.ирек:
Чабып сиңа кайтыр идем.
Булсам житез аргамак.Ярсып дәрья акканда.
Туган илем, якты өем,
Халкым өчен булды.Язмышлары миндәй —
Чит ил туфрагындаКичер, әнкәй, мине,
Өмет иткәнсеңдер.Өч малаен, ирен ул
Матчага кыстырылган
Өй түрендә дивардаЯлгыз ана моңлана,
Беребез дә теләмибез кабатЧитләп үтмәс үлем безне дә.
дә ятып калдык,калыр илдә,
Яшь егетләр китәр яу кырына,
Язып җибәр сәлам-хат!
якка,
сиңа —
Исән барып, исән кайт,кайтты югалмыйча,
Хәбәр генә кайтты бу якка.
Алар өчен янды ялгыз
Бер кайтырбыз диеп Ак каеннар моңсу шаулыйлар.Югалтулар алып килде
Зәңгәр томаннарга күмелеп калды
Ал нурларга төренеп, кояш байый,Берлингача атлар чабарлар.
Сабантуй мәйданыннан.Таң атмады бүген, таң атмады,—
Яңгыра, җыр, горурлыгы булып,Әверелә бозга - ил сатмый.
Җиңү көне җиңел бирелмәде,ярган чакта,
Аналар йөрәге шикеллеАна ул йокламый, сабые
Иделдә һәм Дунай ярында…Күпләре, төренеп шинельгә,Маңгайдан үптеләр аналар.
Ята кеше көтеп җиренеңКеше бер чак
Бар икән дип нинди Коткарсаң син коткәраласың…-
Кояшыдай яна өйләнең.Ленинград, сугыш, блокада…
Башына ул җылы бүрек кигән.
алынган?
Кем ул күмелеп йоклый үләнгә?
Җиңү дә син гел.
Без бәхетле бу чагында,— Горур бул, җаным!—дип дәшә
Мәхәббәт тулы солдат Күз яше сеңгән солдат хатлары.
язган хатлары.Таңнар барыбер алдан
антлары.
сибелә,
Салкын ташка бәреп маңгаен.Баш өстендә таңнан кошлар сайрый,
Вакытлыча янә терелдем мин,
Билгесезме шушы бакыр
Әмма үзе бик аз Яңа батырлыклар эшләп,
Бабамның сыңар кулы.
Немецлар тылына кереп,